Hoeveel CO₂ stoot een mens, auto, trein of vliegtuig uit?

Onlangs benoemden we de rol van transportmiddelen als oorzaker van CO2 uitstoot al. Dit keer duiken we er dieper in, en zetten we alle verschillende opties naast elkaar. Ga jij lopend of fietsend naar de winkel, school, of je werk? Dan veroorzaak je helemaal geen CO₂-uitstoot. Ook als je regelmatig met de tram, metro of trein reist, ben je zo goed als CO₂-neutraal. Heb jij een elektrische fiets? Dan veroorzaak je een klein beetje uitstoot. De uitstoot van CO₂ per reizigerskilometer wordt al wat meer (23 gram), als je je verplaatst met een elektrische scooter. Dat is nog in geen verhouding tot een diesel- (180 gram) of een benzine auto (204 gram). Rij je in een elektrische auto, dan is dat een stuk schoner (85 gram). De vraag is dan meer of jij je auto oplaadt met grijze of groene stroom. Wat is de rol van de verschillende vervoermiddelen bij de uitstoot van CO₂? Hoeveel CO2 stoot een mens auto trein of vliegtuig uit? We zetten de feiten op een rij.

Aandeel vervoermiddelen in totale CO₂-uitstoot

CO₂-uitstoot heeft allerlei oorzaken en verschillende sectoren in de samenleving dragen er hun steentje aan bij. Zo was in 2021 maar liefst 32% van de totale hoeveelheid broeikasgassen afkomstig van de industrie. De sector mobiliteit (binnenlands verkeer en vervoer) neemt de derde plaats in en was verantwoordelijk voor 18%. Dat is 1 procent minder dan de sector elektriciteit (19%). Op de vierde en vijfde plaats volgen de sectoren landbouw (16%) en gebouwde omgeving (15%).

Helft uitstoot binnenlands vervoer door personenauto’s

Om een idee te krijgen wat de verschillende vervoermiddelen aan broeikasgassen hebben uitgestoten, leggen we een aantal cijfers naast elkaar. Zo bedroeg het totale aantal megaton (=1000 miljoen kilogram) in 1990 voor de sector mobiliteit 32,2. Dit liep vervolgens ieder jaar op. Het hoogtepunt werd bereikt in 2006 met 40,6 megaton. Was de emissie in 2019 nog 35,1 megaton, in 2020 en 2021 zakte dit naar respectievelijk 30,6 en 30,5 megaton en dook het voor het eerst onder het niveau van 1990. (Bron: CBS, RIVM/Emissieregistratie) Die forse daling had voor een deel te maken met de Corona crisis waardoor veel mensen vanuit huis werkten. 

Uit de cijfers voor de sector binnenlands verkeer en vervoer blijkt dat de uitstoot van CO₂ voor bijna de helft wordt veroorzaakt door personenauto’s. Het vrachtverkeer neemt ruim een derde voor zijn rekening en ongeveer een tiende is afkomstig van mobiele werktuigen in de bouwnijverheid en landbouw. Bij deze cijfers zijn de internationale lucht- en zeevaart niet meegerekend. 

CO₂-equivalent

Hoewel bij klimaatverandering de focus voornamelijk op de uitstoot van CO₂ ligt, zijn er meer stoffen die bijdragen aan het broeikaseffect. Zo hebben methaan en lachgas een veel groter effect. Daarom wordt er bij de emissiecijfers gebruik gemaakt van CO₂-equivalenten. Hierdoor kan worden berekend hoeveel een gas bijdraagt aan het broeikaseffect. Het effect dat de uitstoot van 1 kilogram CO₂ heeft, staat gelijk aan één CO₂-equivalent. Ter vergelijking: de uitstoot van 1 kg methaan (CH4) staat gelijk aan 25 CO₂-equivalenten en die van 1 kg lachgas (N2O) aan 298 CO₂-equivalenten. 

Berekening uitstoot hangt af van verschillende factoren

Hoeveel CO2 stoot een mens auto trein of vliegtuig uit? In een door It’s Public gepubliceerde pdf wordt duidelijk gemaakt dat het vergelijken van verschillende vervoermiddelen en de uitstoot per persoon afhangt van verschillende factoren. Bij het berekenen van de totale uitstoot van broeikasgassen, waaronder CO₂, speelt niet alleen het soort vervoermiddel een rol, maar ook de afstand en het aantal personen dat samen reist. Daarnaast worden ook de brandstofopwekking en de productie en afdanking van het voertuig in de berekeningen meegenomen. 

Stedentrip: auto of vliegtuig?

Een stedentrip maken naar Londen of Marseille met het vliegtuig? Je zou denken dat dit voor veel meer uitstoot van CO₂ zorgt dan de auto, maar is dat ook zo? Het blijkt dat wanneer je in je eentje meer dan 500 kilometer met een vliegtuig reist dit minder uitstoot veroorzaakt dan wanneer je dit met de auto doet. Zo is per 500 kilometer, het aantal kilogram CO₂-uitstoot per persoon, 101 voor een vliegtuig en 129 voor een auto die op benzine rijdt. Bij de genoemde steden moet je ook letten op het verschil in afstand. Door de lucht is de afstand naar Marseille 987 kilometer terwijl de route met de auto 1232 kilometer is. Dat is met andere woorden 25% langer. Maak je ook nog omwegen, dan neemt de uitstoot verder toe. 

Lange afstand, meer uitstoot

Lang leve het vliegtuig dan maar? Nee, zo is het ook weer niet. De cijfers veranderen al wanneer je met twee of meer personen in een auto rijdt. Ook bij lange afstanden zorgt het vliegtuig voor veel meer uitstoot, maar de keuze voor een vliegtuig is dan vaak onvermijdelijk. Ga je bijvoorbeeld naar Zuid-Amerika, dan kun je, tenzij je mee kunt varen op een vrachtschip, niet anders dan met het vliegtuig. Is je bestemming Lima in Peru (afstand vogelvlucht 10.531,85 km) dan is de totale uitstoot voor een retour zo’n 4617 kg CO₂ per persoon. Vlieg je naar Madrid (afstand vogelvlucht 1.481,43 km), dan stoot je op de heen- en terugreis zo’n 669 kg CO₂ per persoon uit. Nu moet je dit verschil in uitstoot ook wel in perspectief plaatsen. Wie binnen een jaar meerdere vliegvakanties binnen Europa maakt, stoot net zoveel CO₂ uit als iemand die eens in de 3 jaar een verre vliegreis maakt. 

Trein heeft minste CO₂-uitstoot

Eigenlijk is de (elektrische) trein nog het meest schone vervoermiddel om te reizen. Zeker als deze trein, zoals in Nederland, volledig gebruik maakt van groene stroom. Een reis met de trein zorgt sowieso altijd voor de minste CO₂-uitstoot. Dat is zelfs zo als de elektriciteit is opgewekt in een kolencentrale. De reis naar Marseille levert met een middelgrote benzine- of dieselauto ruim vijf keer zoveel uitstoot op als een reis met de hogesnelheidstrein. Wie een caravan meeneemt, stoot zelfs ruim 9 keer zoveel uit. Ook een reis met het vliegtuig zorgt voor vijf keer meer uitstoot.

Conclusie

Hoeveel CO2 stoot een mens auto trein of vliegtuig uit? Nu weet je het. Wil je minder CO₂ uitstoten? Pak dan voor korte afstanden de fiets, of neem de trein. Probeer daarnaast op op de momenten dat je het vlieggtuig of de auto neemt de afstand zo kort mogelijk te houden.. En voor de resterende emissies waarop je écht niet kunt verminderen? Compenseer die alsjeblieft. Bijvoorbeeld door te investeren bij Corekees… 

 

Meer weten over dit onderwerp? Check dan de door ons gebruikte bronnen: 

https://www.itspublic.nl/wp-content/uploads/2020/08/02-201910-Vergelijking-CO2-uitstoot-vervoersvormen-its-public-open-deck.pdf

https://www.milieucentraal.nl/duurzaam-vervoer/co2-uitstoot-fiets-ov-en-auto/

https://www.nu.nl/vakantie/6017301/reisgemak-of-lagere-co2-uitstoot-welk-vervoersmiddel-kies-je.html

https://betterplaces.nl/uitleg-co2-uitstoot-per-vervoersmiddel

https://www.co2emissiefactoren.nl/lijst-emissiefactoren/

https://www.cbs.nl/nl-nl/dossier/dossier-broeikasgassen/welke-sectoren-stoten-broeikasgassen-uit-